Kupno auta a podatek od wzbogacenia – kto zapłaci PCC?

PCC, czyli podatek od czynności prawnych, potocznie nazywany jest podatkiem od wzbogacenia się. Często konieczność jego zapłaty pojawia się w przypadku samochodu. Musisz w takim przypadku złożyć odpowiednią deklarację do urzędu skarbowego i zapłacić podatek. Kto musi zapłacić podatek od wzbogacenia się i ile on wynosi?

Podatek od czynności prawnych będziesz musiał uregulować, jeśli kupujesz auto od podmiotu, który nie jest płatnikiem podatku VAT.^[1] Zatem nie musisz płacić tego podatku, jeśli kupiłeś samochód:

• z komisu samochodowego,
• z salonu,
• od kogoś, kto prowadzi działalność gospodarczą.

W takich transakcjach powinieneś otrzymać fakturę VAT lub fakturę VAT marża i jednocześnie nie musisz już regulować PCC. Natomiast konieczność zapłaty podatku pojawia się wtedy, kiedy samochód kupisz od osoby fizycznej na podstawie zawartej umowy. Możesz być zwolniony z podatku, jeśli kupiłeś auto, którego wartość jest niższa niż 1000 zł.^[2] Kolejna sytuacja, w której będziesz zwolniony z zapłaty PCC, to zakup samochodu poza Polską. Na przykład jeśli kupisz auto w Niemczech i tam zostanie podpisana umowa, to transakcja nie będzie podlegać konieczności płacenia podatku od wzbogacenia.^[3]

Podatek od wzbogacenia wynosi 2 proc. od wartości pojazdu. Uwaga: nie ma znaczenia kwota, jaka została wpisana na umowie sprzedaży samochodu, ale realna wartość rynkowa. Masz 14 dni na złożenie w urzędzie skarbowym deklaracji PCC-3 lub PCC-3/A (w przypadku, gdy nabywców jest dwóch). Podatek musi trafić na rachunek bankowy urzędu skarbowego. Nie możesz zaniżyć wartości samochodu i zapłacić niższego podatku. Urząd skarbowy wyliczy go na podstawie własnych danych. Jeśli zapłacona przez ciebie kwota będzie zdaniem urzędników zbyt niska, zostaniesz wezwany do korekty deklaracji i uregulowania adekwatnej kwoty podatku. Oczywiście od decyzji urzędu skarbowego możesz się odwołać, ale wtedy może się to skończyć nawet powołaniem rzeczoznawcy, który dokona wyceny. Może to być dla ciebie kosztowne, gdyż jeśli oszacowana przez rzeczoznawcę kwota będzie się różnić o więcej niż 33 proc. od zadeklarowanej przez ciebie, to zostaniesz obciążony kosztami sporządzonej opinii.^[4] Fakt, że urząd skarbowy nie wezwał cię w ciągu kilku tygodni od złożenia deklaracji do jej korekty, jeszcze nie jest potwierdzeniem tego, że wszystko w oczach urzędników się zgadza. US ma na weryfikację danych 5 lat.^[5]

Deklarację możesz złożyć osobiście, pocztą tradycyjną, a nawet wysłać e-mailem. Jeśli zamierzasz złożyć ją osobiście w urzędzie skarbowym, to pamiętaj o zabraniu ze sobą dowodu rejestracyjnego samochodu i umowy sprzedaży. Znajdziesz na nich wszystkie istotne informacje, jakie będą ci potrzebne do wypełnienia deklaracji.

Niezapłacenie PCC to wykroczenie, a nawet przestępstwo skarbowe. Co się dzieje, jeśli nie uregulowałeś podatku? Wiele zależy od tego, kto jako pierwszy zauważył, że o tym zapomniałeś. Jeśli urząd skarbowy, to sprawa może być bardzo kosztowna – wysokość kary to od 168 do 33 600 zł.^[6] Oczywiście taka kara może zostać nałożona, co nie oznacza, że tak się stanie. Jeśli sam zauważyłeś, że zapomniałeś dopełnić obowiązku, to powinieneś jak najszybciej uregulować podatek i złożyć do urzędu skarbowego tzw. „czynny żal”. Takie pismo kierowane do naczelnika urzędu skarbowego powinno być wyjaśnieniem zaistniałej sytuacji. Powinieneś napisać, z jakiego powodu nie dotrzymałeś terminu 14 dni. Być może w takiej sytuacji nie zostanie nałożona na ciebie kara finansowa.

Deklarację PCC musisz złożyć, jeśli kupiłeś samochód od osoby fizycznej, tj. transakcja nie została potwierdzona fakturą VAT. Zwolnione z PCC są również transakcje do 1000 zł i samochody kupione poza granicami Polski, gdzie również została zawarta umowa. Na złożenie deklaracji i zapłatę podatku masz 14 dni od daty zawarcia umowy sprzedaży.